انسان عصر ما به دنبال آرامش رواني است. دنياي امروز با پيچيدگي ها و ويژگي هاي خاص فرهنگ ماشيني انسان را درگير و دار اضطرابهاي كشنده اي قرار داده است كه چهره زندگي را رنگ بس نازيبا زده و آن را غير قابل تحمل ساخته است. آرزوي هر انساني آرامشي است كه بتواند در آن مسير زندگي خود را به سوي سعادت طي كند و اضطراب سدي است محيط بر انسان و محاط در انسان كه سراسر حيات درون و بيرون او تحت تاثير خود قرار داده است و اين سوال براي هر يك از ما مطرح است كه ريشه اضطراب هاي انسان در چيست؟ و چگونه مي توان به مقابله با آن پرداخت؟ با توجه به اينكه هر يك از مكاتب روان شناسي انسان و مشكلات او را از دريچه اي خاص مورد مطالعه قرار مي دهد، بر اساس ديدگاه خود راه حل هايي براي مشكلات او مطرح ميكند.
اساس طبقه بندي روان درماني، تمركز درمان بر روي يكي از جنبه هاي عملكرد روان ميباشد. اين سه جنبه عبارتند از رفتار، عواطف و تفكر.
رفتار درماني با تمركز بر تئوري يادگيري و تغيير رفتار معتقد است كه تمام رفتارها حاصل يادگيري است درمان عاطفي، عواطف متعارض و اظهار نشده فرد را ريشه مشكلات رواني مي داند. و درمان بر اساس تفكر معتقد است كه رفتار بر اساس معني كه فرد به حوادث و پديده ها مي دهد شكل مي گيرد و تغيير مي كند.
اين پژوهش بر اساس روش درمان عقلاني- عاطفي RET ) اليس 1970 و (Elis پي ريزي و دنبال شده است).
اليس معتقد است كه: دو اضطراب و اختلالات عاطفي نتيجه تفكر غير منطقي و غير عقلاني هستند به نظر او افكار و عواطف كنشهاي متناوب و جداگانه اي به شمار نمي آيند.
انسان به وسيله اشياي خارجي مضطرب و آشفته نمي شود بلكه ديدگاه و تصوري كه از اشيا دارد موجب نگراني و اضطراب وي مي شوند. تمام مشكلات افراد از تفكرات موهومي سرچشمه مي گيرند كه از نظر تجربي معتبر نيستند. (ناصري، شفيع آبادي1365).
فهرست مطالب
فصل اول:
مقدمه 2 بيان مسئله 5 سوال تحقيق 7 ضرورت تحقيق 7 اهداف پژوهش 8 فرضيه 8 تعريف عملياتي واژه ها 8 واژه ها
فصل دوم زمينه مسئله 11 تعريف روان درماني 15 اهداف روان درماني 17 درجات رواني درماني 18 روش هاي روان درماني 20 بيماري رواني از نظر فرويد 21 فرضيه ها و مفاهيم بنيادي روانكاوي 22 تعريف روانكاوي 23 هدف روانكاوي و روان درماني تحليل 24 هدف روان درماني تحليل گر1 24 انسان از ديدگاه مكتب رفتار گرائي 25 فرضيه هاي رفتارگراي 25 بيماري رواي از ديدگاه مكتب يادگيري 21 رفتاردرماني 6 تكنيك هاي رفتاردرماني 27 رفتار درماني شناختي 28 انسان ازديدگاه روان شناسي انسان گرايي 28 اصول و فرضيه هاي روانشناسي انسان گرايي 29 روان شناسي شناختي 33 فرضيات شناخت درماني 34 انسان در نظريه شناختي 36 بيماري رواني در نظريه شناختي 36 اهداف روان درماني شناختي 37 روش و شيوه شناخت درماني 37 نقش درمانگر درنظريه شناختي 38 فنون و اجزا شناخت درماني 39 محدوديت هاي شناخت درماني 40 نظريه درماني عقلاني عاطفي (اليس) 40 مفاهيم بنيادي نظريه اليس 42 نظريه شخصيت اليس 43 اضطراب و بيماري رواني در نظريه عقلاني و عاطفي 45 تفكرات غير منطقي 47 روان درماني در نظريه عقلاني عاطفي 50 فرايند درماني 52 نقش درمانگر 53 اضطراب 64 سطوح اضطراب 66 خلاصه 67 مباني نظري اضطراب 68 نظريه هاي يادگيري 69 نظريه هاي اصالت وجودي 71 نظريه هاي شناختي 72 نظريه هاي زيست شناختي 74 عوامل اضطراب و تنيدگي 74 پاسخ هاي سيستم ايمني 78 پاسخ هاي شناختي به اضطراب 80 دو مورد از تحقيق انجام شده در زمينه اين پژوهش 81
فصل سوم روش تحقيق 84 جامعه آماري 85 متغيرهاي پژوهشي 85 فرضيات مربوط به كنترل متغيرها 86 ابزار تحقيق 87 روش هاي آماري 90 محدوديت هاي روش ها و چگونگي تاثير آن بر تحقيق 91
فصل چهارم و پنجم تجزيه و تحليل داده ها 93 فرضيه 93 خلاصه 99 منابع و مأخذ 102 فهرست منابع لاتين فهرست منابع فارسي
در این پژوهش به منظور مطالعه میزان اضطراب در تیپ شخصیتی A و B، ۲۰ نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تربیت معلم تهران (۱۰ نفر تیپ شخصیتی A و ۱۰ نفر تیپ شخصیتی B) را با کمک مقیاس تیپشناسی شخصیت A و B اسپنسر رانوس (که دارای ۲۵ سؤال به صورت بلی- خیر - نمیدانم) و نیز براساس آزمون اضطرابسنج کتل مورد بررسی قرار گرفتند.
مطابق اغلب یافتههای مطالعاتی پیشین، یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهند که در کل آزمودنیهای تیپ شخصیتی A اضطراب بالاتری را از افراد تیپ شخصیتی B تجربه میکنند (با اختلاف میانگین = ۸/۲)
همچنین برحسب نتایج آزمون تحلیل آماری t استودنت در درجه آزادی ۱۸ = d.f و در سطح ۰۵/۰ = در جهت بررسی فرضیه ۲ سویة تحقیق «که بین میزان اضطراب تیپ شخصیتی A و B تفاوت معنیداری وجود دارد»، یافتهها بیانگر تفاوت معنیداری بین میزان اضطراب در ۲ تیپ شخصیتی A و B میباشند که این یافتهها در این پژوهش با یافتهها و نتایج تحقیقات مشابه (نظیر تحقیقات فریدمن و روزنمن (۱۹۷۴) یا تحقیقات پرایس (۱۹۸۳)) هماهنگی قابل ملاحظهای را نشان میدهند.
فهرست مطالب عنوان صفحه - چکیده تحقیق فصل اول - مقدمه - بیان مسأله - ضرورت و اهمیت تحقیق - فرضیات یا سؤالات تحقیق - روش تحقیق - جامعه پژوهش - حجم نمونه - تعریف واژهها و اصطلاحات الف: تعریف نظری ب: تعریف عملیاتی فصل دوم
عنوان صفحه «پیشینة تحقیق» بخش اول: - تعریف اضطراب و انواع آن - شدت اضطراب - علل و انگیزههای اضطراب - شیوع اضطراب - اضطراب از دیدگاه مکاتب روانشناسی بخش دوم: - تعریف تیپهای شخصیتی (مفهوم الگوهای رفتاری A و B و توسعة آن) - تیپ شخصیتی A و بیماریهای جسمی - رابطه الگوی رفتاری A و B با رفتارها و متغیرهای دیگر بخش سوم: - تحقیقات انجام شده در خارج از کشور - تحقیقات انجام شده در ایران
عنوان صفحه فصل سوم: - روش تحقیق - جامعه پژوهش - نمونه پژوهش - روش نمونهگیری - ابزار اندازهگیری - روایی و پایایی ابزار اندازهگیری - روش آماری فصل چهارم - تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادهها - جداول آماری - آزمون فرضیه فصل پنجم بحث و نتیجهگیری
عنوان صفحه بررسی نتایج میزان تعمیمپذیری یافتههای پژوهش به جامعه آماری - محدودیتهای تحقیق - پیشنهادات - ضمائم - منابع
تقریباً هر کسی تجاربی از نوع ناراحتیهای کلی، انتظار رویدادهای شوم و احساس تنش در موقعیتهایی را داشته است که علت تنش نیز روشن نیست. ما معمولاً اضطراب را به این گونه پدیدهها ارتباط میدهیم. اضطراب را میتوان در گستردهترین معنای آن به حالت عاطفی و فیزیولوژیکی گوناگونی ارتباط داد. هنگامی که کودکی در بامداد امتحان، تمایلی به مدرسه رفتن نشان نمیدهد. ممکن است بیمیلی او را به احساس اضطراب نسبت به کارکرد وی در امتحان نسبت دهیم. هنگامی که قهرمان ورزشی نمیتواند پیش از مسابقه مهمی غذا بخورد ممکن است رفتار او را ناشی از اضطراب بدانیم. همچنین هنگامی که کودکی، درسی را بر میگزیند که آشکارا برای او کششی در بر ندارد، ممکن است گزینش او نتیجه ترس از شکست و یا اضطراب بدانیم. ظاهراً اضطراب دارای منابع گوناگون است و میتواند از راههای ممکن بسیاری پدیدار شود. اضطراب ممکن است به نشانههای فیزیولوژیکی معینی منجر شود که بیشباهت به نشانههای ناشی از عاطفه ترس نیست . اضطراب میتواند به کاهش کارکرد در کار فکری پیچیده بینجامد. ممکن است به گزینش غیر منطقی بینجامد و یا ممکن است به عقبنشینی فرد از موقعیتهایی منجر شود که اضطرابآورهستند. در هر صورت، در حالی که تفکر درباره منشاء و معنی اضطراب سدههای پیاپی مورد توجه الهیون و فلاسفه بوده است. اغلب گفته میشود که فروید نخستین بررسی روانشناسی اضطراب را انجام داده است. منظور از اضطراب نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، هواس، تپش قلب، تعرق، سردرد، بیقراری و تکرر ادرار همراه است. هنگامی که فرد نسبت به کارآمدی، توانایی و استعداد خود در شرایط امتحان دچار نگرانی و تردید میشود میتوان از اضطراب امتحان سخن گفت. در هنگام امتحان، به ویژه امتحانات سرنوشت ساز( کنگور و امتحان نهایی) بیشتر دانش آموزان و دانشجویان اضطراب امتحان را تجربه میکنند. وجود اندکی اضطراب در انسان طبیعی و مطلوب است و موجب افزایش تلاش و تکاپو میشود، اما اگر از حد اعتدال تجاوز کند موجب کاهش پیشرفت تحصیلی خواهد شد. دانش آموز و دانشجویی که اضطراب امتحان دارد احساس میکند که ذهنش خالی شده و هرچه را که آموخته فراموش کرده است، چنین فردی معمولاً به پرسشها پاسخهای بیربط، نادرست و یا ناقص میدهد و با افکاری نامربوط و ناخواسته در مورد پیامدهای امتحان درگیر است.
فهرست مطالب عنوان صفحه
فصل اول : ادبیات پژوهش
مقدمه ۱ بیان مسئله ۴ اهمیت و ضرورت پژوهش ۶ اهداف پژوهش ۸ فرضیههای پژوهش ۸ تعریف متغیرها ۹
فصل دوم : پایههای نظری و پیشنة تحقیق
مقدمه ۱۱ اضطراب ۱۱ علائم اضطراب ۱۹ بیماریهای که در اثر اضطراب ایجاد می شوند. ۲۰ رویکردهای نظری به اضطراب ۲۴ اضطراب امتحان ۳۲ پیشینه تحقیقات ۳۹
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان در مدارس ابتدایی ناحیه ۵ مشهد انجام گرفت. فرضیه اصلی این پژوهش این است که بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد. جامعه آماری این تحقیق مدیران میباشند که گروه مورد بررسی ۱۰۴ نفر میباشند که از میان آنها ۴۰ نفر به عنوان نمونه برگزیده شدند حجم نمونه برای گروه ذی نفعان ۱۲۰ نفر میباشد که هر دو نمونه به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده بوسیله را یا نه انتخاب شدند ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش ۲ پرسش نامه به شرح زیر میباشد.
۱- پرسشنامه تیپ شخصیتی مایرز- بریگز که پرسشنامه هنجار شده است و برای تعیین تیپ شخصیتی توسط مدیران پاسخ داده شده است.
۲- پرسشنامه اثر بخشی مدیر که توسط محققین ساخته شده و توسط اساتید مدیریت اجرا و تایید گردیده است که این پرسشنامه توسط گروه ذینفعان (معلمین، انجمن اولیاء، مربیان و دانش آموزان) پاسخ داده شد.
روش تحقیق در این بررسی همبستگی است و برای آزمون فرضیه اصلی از آزمون جداول توافقی استفاده شده است برای تحلیل دادهها از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است، نتایج بدست آمده عبارتند از:
۱- بین تیپ شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد.
۲- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ESTJ” هستند از اثر بخشی بالایی برخوردارند.
۳- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ISTJ” هستند از اثر بخشی بالایی برخوردار هستند.
۴- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “”ESTP هستند از اثر بخشی متوسط برخورداند.
۵- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ISTP” هستند از اثر بخشی پایین برخورداند.
نتایج بدست آمده گویای این مطلب است که مدیرانی که تیپهای خاصی شخصیتی داشته باشند اثر بخشی بیشتری دارند.
فهرست مطالب:
فصل اول.. ۱
۱-۱ مقدمه. ۲
۱-۲- بیان مسئله. ۴
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش…. ۸
۱-۴- اهداف پژوهش…. ۱۰
۱-۵- فرضیههای پژوهش…. ۱۰
۱-۶- متغیرها و تعاریف آنها. ۱۱
۱-۶-۱ تعاریف نظری متغیرها. ۱۱
۱-۶-۲ تعاریف عملیاتی متغیرها. ۱۲
۱-۷- تعاریف اصطلاحات… ۱۳
فصل دوم: پیشینه تحقیق.. ۱۵
۲-۱ شخصیت… ۱۶
۲-۲ تعاریف شخصیت… ۱۶
۲-۳ حوزههای شخصیت… ۱۸
۲-۳-۱ ساختار ۱۹
۲-۳-۲ فرآیند. ۱۹
۲-۳-۳ رشد و نمو. ۲۰
۲-۳-۴ آسیب شناسی روانی و تغییر رفتار ۲۲
۲-۴ مضامین عمده در نظریه شخصیت… ۲۲
۲-۴-۱ وحدت رفتار و مفهوم خویشتن.. ۲۴
۲-۴-۲ سطوح مختلف آگاهی و مفهوم ناهشیار ۲۵
۲-۴-۳ رابطه بین شناخت، عواطف و رفتار مشهود. ۲۶
۲-۴-۴ اثرات گذشته، حال و آینده بر رفتار ۲۶
۲-۵ نظریههای شخصیت… ۲۷
۲-۵-۱ نظریه روان کاوی در شخصیت… ۲۷
۲-۵-۲ زیگموند فروید ۲۷
۲-۵-۳ نظریه روان پویشی فروید(روانکاوی در شخصیت): ۲۹
۲-۵-۴ سطوح شخیت: هشیار۳، نیمه هشیار۲ و ناهشیار ۲۹
۲-۵-۵ ساختار شخصیت: نهاد، من و فرامن.. ۳۰
۲-۶ نظریه نوروان کاوی.. ۳۳
۲-۶-۱ کار گوستاو یونگ ۳۳
۲-۶-۲ نکات برجسته ی نظریات یونگ… ۳۶
۲-۷ روان شناسی فردی.. ۳۶
۲-۷-۱ آلفرد آدلر. ۳۶
۲-۷-۲ بررسی نظریات آدلر. ۳۷
۲-۸ نظریه اختلالات شخصیتی.. ۳۹
۲-۸-۱ کارن هورنای.. ۳۹
۲-۸-۲ بررسی نظریات هورنای.. ۴۰
۲-۹ نظریه روان پزشکی بین فردی.. ۴۱
۲-۹-۱ هری استاک سالیوان.. ۴۱
۲-۹-۲ بررسی نظریات سالیوان.. ۴۲
۲-۱۰ تظریه پدیدار شناختی (فرد- محور) ۴۳
۲-۱۰-۱ کارل راجرز…………………………………… ۴۳
۲-۱۰-۲ بررسی نظریات و کارهای راجرز ۴۴
۲-۱۰-۳ تشکیل رویکرد پدیدار شناختی راجرز ۴۵
۲-۱۰-۴ ساختار شخصیت از دیدگاه راجرز ۴۶
۲-۱۱ نیازهای زیستی و روانی در پیدایی شخصیت… ۴۷
۲-۱۱-۱آبرا…………………………………… ۴۷
۲-۱۲ نظریه رویکرد صفات در شخصیت… ۴۸
۲-۱۲-۱گوردون آلپورت………………… ۴۸
۲-۱۲-۲ بررسی نظریات آلپورت… ۴۹
۲-۱۳ نظریه چندبعدی شخصیت… ۵۱
۲-۱۳-۱هانس ج آی سنک………… ۵۱
۲-۱۳-۲بررسی نظریات آیسنک……… ۵۲
۲-۱۳-۳ ابعاد اساسی شخصیت… ۵۳
۲-۱۴ نظرریه رویکرد تحلیلی عاملی صفات… ۵۴
۲-۱۴-۱ریموند کوته………. ۵۴
۲-۱۴-۲ بررسی نظریات کتل در شخصیت… ۵۴
۲-۱۵ نظریات رابطه شغل و شخصیت… ۵۶
۲-۱۵-۲ شخصیت نوع A.. 59
2-15-3 شخصیت نوع B.. 60
2-16 بررسی چند خصوصیت شخصیتی در شغل.. ۶۲
۲-۱۶-۱ اثر کانون کنترل.. ۶۲
۲-۱۶-۲ ماکیاول گرایی ۶۳
۲-۱۶-۳ مناعت طبع یا عزت نفس. ۶۵
۲-۱۶-۴ سازگاری با موقعیت… ۶۶
۲-۱۶-۵خطر پذیری………. ۶۷
۲-۱۷ شخصیت از دیدگاه اسلام و قرآن.. ۶۸
۲-۱۷-۱ شخصیت در قرآن.. ۶۹
۲-۱۸ تیپ شناسی.. ۷۱
۲-۱۹ نظریههای تیپ شناسی.. ۷۳
۲-۱۹-۱ زندگینامه. ۷۳
۲-۱۹-۲نظریات رورشاخ در سنجش شخصیت……….. ۷۴
۲-۱۹-۳ تیپ شناسی در تست رورشاخ.. ۷۵
۲-۲۰ ظریه ساخت بدن و خلق وخوی.. ۷۶
۲-۲۱ نظریه شلدن (ریخت شناسی) ۷۸
۲-۲۲ نظریه تیپ گال و جمجمه شناسی روانی: ۷۹
۲-۲۳ تیپشناسی یونگی.. ۷۹
۲-۲۳-۱ اساس درک واقعی ذهنی از نظر یونگ… ۷۹
۲-۲۳-۲ کارکردهای غیر عقلانی.. ۸۰
۲-۲۳-۳ کارکردهای عقلانی.. ۸۰
۲-۲۳-۴ روابط کارکردی.. ۸۱
۲-۲۳-۵ انواع کارکرد. ۸۲
۲-۲۳-۶ تیپهای روانشناختی یونگ… ۸۴
۲-۲۳-۷ توصیف تیپهای شانزدهگانه. ۸۵
۲-۲۳-۸ اهمیت شناخت تیپهای روانشناختی.. ۹۰
۲-۲۳-۹ نقد تیپ شناسایی یونگی.. ۹۱
۲-۲۴ اثر بخشی ۹۳
۲-۲۵ شاخصهای اثربخشی از دیدگاههای مختلف… ۹۴
۲-۲۵-۱ کمرون و ویتون: ۹۴
۲-۲۵-۲ سیشور: ۹۵
۲-۲۵-۳ آرجریس: ۹۵
۲-۲۵-۴ پیترز وواترمن: ۹۵
۲-۲۵-۵ مالفورد: ۹۶
۲-۲۵-۶ بس و هرسی – بلانچارد. ۹۷
۲-۲۵-۷ هوی و میکسل و چستر بارنارد. ۹۷
۲-۲۵-۸ کالدول و اسپینکس…. ۹۷
۲-۲۵-۹ لوتانز و همکارانش…. ۹۷
۲-۲۵-۱۰ دیدگاه راجرز و همکاران: ۹۸
۲-۲۵-۱۱مطالعات بسکر و چیرنز: ۹۹
۲-۲۵- ۱۲ مدل پارسونز: ۹۹
۲-۲۶مقایسه ی دیدگاههای ارزشیابی اثر بخشی سازمانی.. ۱۰۰
۲-۲۷ نظریات جدید در اثربخشی.. ۱۰۱
۲-۲۷-۱ مطالعات رابرت واترمن وتام پترز ۱۰۱
۲-۲۸ مدلهای ارزیابی اثربخشی.. ۱۰۲
۱- مدل هدف منطقی: که سازمان را در رسیدن به اهدافش کاملا ارزیابی می کند. ۱۰۲
۲-۲۹ نظریه ریچارد ال دفت… ۱۰۴
۲-۲۹-۱ روش مبتنی بر تامین هدف… ۱۰۴
۲-۲۹-۲ روش مبتنی بر تامین منابع.. ۱۰۵
۲-۲۹-۳ روش مبتنی بر فرآیند درونی.. ۱۰۶
۲-۲۹-۴ روش مبتنی بر تامین رضایت گروههای ذی نفع.. ۱۰۸
۲-۳۰ کارهای دیگران.. ۱۱۰
۲-۳۰-۱ تحقیقات انجام گرفته در مورد تیپ شناسی یونگی.. ۱۱۰